Hướng dẫn trồng và chăm sóc Su hào từ hạt
Số: TF03
Họ: Brassicaceae Tên kép: Brassica oleracea var.
Vòng đời của gongylodes : Hai năm một lần (thường được trồng hàng năm)
Mùi vị và kết cấu của su hào tương tự như của thân cải bông xanh hay phần lõi của cải bắp (cả hai loại này là cùng loài với su hào, nhưng khác nhóm giống cây trồng), nhưng nhẹ hơn và ngọt hơn, với tỷ lệ phần cùi thịt/vỏ cao hơn.
Có 3 chủng su hào đang được trồng ở Việt Nam: Su hào dọc tăm (còn gọi su hào trứng), củ nhỏ, vỏ mỏng, hình tròn, năng suất thấp nhưng ăn ngon. Su hào dọc nhỡ, dọc trung bình. Su hào dọc đại (su hào trâu, su hào bánh xe, su hào bình vôi), củ to, vỏ dày, trồng 120 – 150 ngày mới có củ.
Su hào là cây ưa khí hậu mát mẻ, được trồng nhiều ở các tỉnh phía Bắc như Hải Dương, Hà Nội, Thái Bình, Mộc Châu, Sapa… Hiện nay su hào được trồng rất sớm với các giống chịu nhiệt, đem lại thu nhập cao cho người nông dân (khoảng 200-250 triệu/ha/vụ), năng suất có thể đạt 30-50 tấn/ha/vụ.
Su hào có thể ăn sống cũng như được đem luộc, nấu canh, xào… Su hào chứa nhiều chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa cũng như chứa các chất như selen, axít folic, vitamin C, kali, magiê và đồng.
Thành phần dinh dưỡng chính có trong 100g củ su hào tươi:
Hướng dẫn 'Cách trồng' này trình bày chi tiết mọi thứ mà người làm vườn tại nhà cần biết để trồng, phát triển và chăm sóc Su hào ( Brassica oleracea var. gongylodes).
Khi nào nên gieo hạt Su hào
Su hào có thể được trồng quanh năm ở hầu hết các vùng khí hậu. Tránh trồng ở thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh vì có thể ảnh hưởng đến sự nảy mầm và sinh trưởng. Sử dụng bảng dưới đây để xác định thời điểm tốt nhất trong năm để gieo su hào ở vùng khí hậu của bạn.
Các bước và điều kiện cần chuẩn bị trước khi xuống giống
Cây Su hào được trồng tốt nhất ở nơi có ánh nắng đầy đủ hoặc bóng râm một phần. Chọn một địa điểm sẽ nhận được ít nhất 3 giờ nắng đầy đủ mỗi ngày.
Cây Su hào cần đất thoát nước tốt, giàu chất hữu cơ. Chuẩn bị đất bằng cách làm cỏ thật kỹ, đào xới để nới lỏng và thêm phân động vật hoặc phân trộn đã già. Giữ cho khu vực này sạch cỏ dại cho đến khi trồng.
Cây Su hào có thể được trồng trong các thùng xốp, thùng nhựa. Nếu có thể, hãy chọn giống được khuyến khích trồng trong thùng chứa. Sử dụng hỗn hợp bầu có chất lượng tốt và đảm bảo thùng chứa của bạn đủ lớn cho cây trưởng thành; Nên dùng tối thiểu 40 lít cho su hào. Trong mùa sinh trưởng, hãy nhớ rằng cây trồng trong thùng có thể cần thêm phân bón để khuyến khích cây phát triển khỏe mạnh.
Cách gieo hạt Su hào
Hạt Su hào không cần xử lý gì (ví dụ như ngâm, phân tầng) trước khi gieo.
Hạt Su hào phát triển tốt nhất khi được gieo trực tiếp vào vườn.
Gieo hạt trực tiếp vào vườn sâu 5 mm, cách nhau 20 cm, hàng cách nhau 40 cm.
Giữ đất ẩm nhưng không bao giờ quá ướt hoặc quá khô.
Hạt giống sẽ nảy mầm trong khoảng 3-10 ngày ở nhiệt độ đất 16-27°C.
Cây con sẽ cần được bảo vệ khỏi sâu bệnh, vật nuôi và thời tiết cho đến khi chúng trưởng thành.
Các loại giống Su hào phổ biến tại Việt Nam
- Su hào F1 Boeing VA.747 là giống xuất xứ Hàn Quốc, chịu nhiệt, chịu lạnh rất tốt, thích nghi rộng. Trồng được nhiều vụ trong năm, sinh trưởng khỏe, thu hoạch tập trung, vỏ ngoài màu xanh, chất lượng giòn, ngon, ngọt, rất ít xơ. Có thể gieo trồng 15/6 đến tháng 2 năm sau. Thời gian thu hoạch từ 38-45 ngày sau trồng. Khoảng cách trồng hàng 30×30 cm, cây 25×25 cm. Lượng giống cần 15-20 g/360 m².
- Su hào OP-Japonica VA.174 là giống cao sản, xuất xứ New Zeland, trồng được quanh năm ở những vùng khí hậu mát hoặc vụ Thu Đông, Đông Xuân ở các tỉnh phía Bắc. Thời gian thu hoạch 50-60 ngày sau trồng, lượng giống 40-45 g/1000 m². Củ màu xanh nhạt, năng xuất cao, ăn ngon.
- Su hào Pháp tím – Violet VA.159 là giống su hào đặc sản, xuất xứ Italia. Cây sinh trưởng và phát triển khỏe, kháng sâu bệnh tốt, củ đồng đều, củ dạng hình cầu, vỏ màu tím, mỏng và bóng, rất ít xơ, ăn ngon và ngọt. Trồng được quanh năm ở Mộc Châu, Sapa, các tỉnh phía Bắc trồng được từ tháng 8 đến tháng 3 năm sau. Thời gian thu hoạch 50-55 ngày sau trồng. Khoảng cách trồng hàng 30x30cm, cây 25×25 cm. Lượng giống cần 50-60g/1000 m².
Kỹ thuật trồng và chăm sóc Su hào
– Cây su hào yêu cầu điều kiện ngoại cảnh tương tự như cải bắp sinh trưởng tốt nhất ở nơi có nhiệt độ trung bình 20-25 ºC. Hiện nay trên thị trường có một số giống chịu nhiệt rất tốt, có thể trồng được quanh năm ở những vùng có nhiệt độ không khí mát mẻ hoặc trồng ở thời vụ rất sớm ở Miền Bắc.
– Su hào có khả năng chịu đựng cao với khí hậu nóng, ẩm. Trong mùa đông lạnh, sinh trưởng nhanh và cho năng suất cao trên đất giàu mùn, thoát nước tốt.
– Su hào ưa đất cát pha, đất thịt nhẹ, độ phì nhiêu cao, tơi xốp, độ pH trung tính (6-7), đất chủ động tưới và thoát nước tốt.
- Cây Su hào có thể cần tưới nước trong mùa sinh trưởng. Tưới nước khi đất khô cách bề mặt khoảng 5cm (kiểm tra bằng cách dùng ngón tay cào một ít đất). Tưới nước sâu vào sáng sớm hoặc chiều muộn. Tránh tưới nước lên lá cây để tránh bệnh nấm.
- Nếu đất được chuẩn bị tốt thì không cần bón thêm phân. Ở những vùng đất nghèo dinh dưỡng hoặc để tăng cường sức sống cho cây trồng, việc bón phân cân đối hoặc phân bón dành cho trái cây và rau quả có thể mang lại lợi ích:
Bón phân nhả chậm theo tỷ lệ khuyến cáo khi cấy hoặc khi cây con cao 5-10cm.
Bón phân lỏng theo tỷ lệ và tần suất khuyến nghị trong thời gian cây đang đậu quả hoặc ra hoa.
Biện pháp chỉ dùng phân hữu cơ, phân trùn quế nguyên chất:
Có thể lựa chọn các loại phân hữu cơ và liều lượng bón
Liều lượng bón:
Phân hữu cơ nguồn gốc động vật được xử lý nhiệt (như phân trùn quế Ofrezh…): 20 – 40 kg/sào (550 – 800kg/ha) và ngô bột 10 – 15 kg/sào (300 – 450 kg/ha).
Hoặc phân chuồng ủ (phân lợn Ofrezh, Phân trùn quế Ofrezh) hoai mục 500 – 600 kg/sào (15.000 – 17.000 kg/ha) và ngô bột 10 – 15 kg/sào (300 – 450 kg/ha).
Phương pháp bón:
Phân hữu cơ nguồn gốc động vật xử lý nhiệt và ngô bột bón lót 100% khi làm đất (lưu ý không bón trực tiếp vào cây).
Phân chuồng ủ hoai mục: Bón làm 2 đợt, đợt 1 bón lót 70%, đợt 2 bón thúc lượng còn lại sau trồng 20 – 25 ngày. Tùy theo tình trạng của cây trồng, điều kiện đất đai mà có thể bổ sung dinh dưỡng cho cây bằng cách ngâm phân hữu cơ ủ hoai mục với nước hoặc chắt dịch ngâm hòa loãng với nước để tưới bổ sung cho cây.
Luân canh với cây đậu tương để cải tạo đất. Khi thu hoạch đậu tương tiến hành cày vùi toàn bộ với nơi thuận lợi nguồn nước hoặc ủ với nơi không thuận lợi nguồn nước.
Phương thức thu hoạch Su hào
Su hào sẽ đủ trưởng thành để được thu hoạch sau khoảng 55-75 ngày.
Lá sẵn sàng để thu hoạch khi chúng đủ lớn để ăn và có thể thu hoạch khi cần thiết. Thu hoạch lá bằng cách ngắt bỏ những lá bên ngoài, để lại một ít trên cây để trồng sau này. Ăn lá su hào càng sớm càng tốt sau khi thu hoạch. Bảo quản lá trong thời gian ngắn trong túi nhựa đục lỗ trong tủ lạnh.
Thân cây sẵn sàng thu hoạch khi chúng đủ lớn để ăn và có thể thu hoạch khi cần thiết. Thu hoạch từng thân cây bằng cách cắt chúng ngay trên mặt đất. Cắt lá cách đỉnh thân 1-2cm. Bảo quản su hào trong túi nhựa đục lỗ trong tủ lạnh. Để bảo quản lâu hơn, su hào có thể được ngâm hoặc chần và đông lạnh.
Những vấn đề thường gặp khi trồng Su hào
Giống như tất cả các loại cây trồng, su hào dễ bị nhiễm một số loại sâu bệnh, bệnh tật và các vấn đề khác. Dưới đây là danh sách những vấn đề phổ biến nhất mà người làm vườn gặp phải khi trồng cây su hào:
Bướm bắp cải và bướm trắng bắp cải có cánh màu trắng hoặc xám với những dấu hiệu đặc biệt. Chúng đẻ trứng ở mặt dưới của lá. Sâu bướm của chúng ăn lá, tạo ra những lỗ lớn và đôi khi làm lá biến dạng. Sử dụng lưới để loại trừ bướm và bướm đêm hoặc mồi nhử để ngăn chặn chúng. Hãy bắt sâu bướm ra khỏi cây hoặc sử dụng loại thuốc xịt hữu cơ thích hợp một cách có chọn lọc và có mục tiêu. Đọc thêm về sâu bướm bắp cải và bướm trắng bắp cải tại đây.
Sên và ốc sên là loài động vật thân mềm ăn lá và chồi non, chủ yếu vào ban đêm, để lại những vệt nhầy nhụa phía sau. Kiểm soát chúng bằng cách loại bỏ nơi ẩn náu của chúng, thả gia cầm thả rông, thu thập chúng bằng đèn pin hoặc đặt bẫy. Đọc thêm về sên và ốc ở đây.
Rệp là loài côn trùng hút nhựa cây nhỏ (dài 2-4mm) tụ tập trên các chồi mới hoặc mặt dưới của lá. Chúng có thể làm cho lá héo hoặc biến màu, đồng thời tiết ra dịch ngọt có thể thu hút kiến và các loài côn trùng gây hại khác. Để quản lý rệp, hãy loại bỏ chúng bằng cách phun vòi tưới vườn, dùng xà phòng hoặc bình xịt cồn hoặc dẫn dụ côn trùng thiên địch đến khu vườn của chúng ta để tiêu diệt hết loài rệp này. Đọc thêm về rệp ở đây.
Chốt sớm là khi cây ra hoa sớm và kết hạt. Việc sớm chốt có thể do thời tiết diễn biến khắc nghiệt trong một khoảng thời gian khá dài. Tránh gieo hạt cho đến khi nguy cơ sương giá đã qua hoặc khi thời tiết rất nóng. Tưới nước thường xuyên và sâu cho cây khi thời tiết nắng nóng để cây không bị stress nhiệt.
Thân cây cứng có thể cho thấy cây trồng phát triển quá chậm, cây bị stress nhiệt hoặc nước, hoặc thân cây được thu hoạch quá muộn. Cung cấp đầy đủ nước và chất dinh dưỡng để cây phát triển nhanh. Không trồng cây ở nơi quá nóng hoặc quá lạnh.
Thu hoạch thân khi chúng còn non và mềm.
Thân cây không nở to để hình thành củ su hào có thể là do gieo hạt quá dày, cây phát triển quá chậm hoặc bị stress nước hoặc nhiệt. Làm mỏng cây con để cây có đủ không gian phát triển. Cung cấp đầy đủ nước và chất dinh dưỡng để cây phát triển nhanh. Không trồng cây ở nơi quá nóng hoặc quá lạnh.
Sâu tơ hại su hào
Sâu tơ chính là kẻ thù của cây họ Cải. Chúng hoạt động mạnh mẽ và có khả năng lây lan rất nhanh. Bà con cần phải lưu tâm để phát hiện loại sâu này sớm.
Đặc điểm nhận biết:
Sâu non: cơ thể màu xanh nhạt, đẫy sức dài 9-10mm, mỗi đốt đều có lông nhỏ. Sâu hay ẩn nấp mặt dưới tán lá khó phát hiện.
Sâu trưởng thành: kích thước nhỏ, thân dài khoảng 6-7mm màu nâu xám, trên cánh có dải màu trắng ngài đực và dải màu vàng ngài cái chạy từ gốc cánh đến đỉnh cánh, mép ngoài có lông nhỏ dài mịn, khi đậu cánh áp sát thân.
Tác hại: Sâu tơ gây hại nghiêm trọng ở giai đoạn cây mới trồng. Cả sâu non lẫn sâu trưởng thành ăn hết lá su hào, khiến lá có nhiều lỗ thủng, nhìn xơ xác. Mật độ cao sâu ăn hết thịt lá chỉ còn trơ lại gân lá làm giảm năng suất rõ rệt.
Sâu vẽ bùa trên su hào
Sâu vẽ bùa là loại sâu rất khó trị và thường gây hại cho cây ở giai đoạn lá non
Hình dạng:
Sâu mới nở có màu xanh nhạt trong suốt, dài khoảng 0,4mm. Sâu non phát triển trong thời gian từ 4- 10 ngày.
Sâu trưởng thành sau này không còn màu xanh mà chuyển thành màu vàng xanh, sâu mình hẹp, cơ thể có 13 đốt.
Khả năng gây hại: Sâu đục phá làm lớp biểu bì bị tách khỏi lớp nhu mô, biểu bì lá sẽ bị phồng rộp mỗi khi sâu đi qua. Lá rau khi bị sâu vẽ bùa thường quăn, co dúm và biến dạng, làm giảm khả năng quang hợp và khả năng sinh trưởng của cây, ảnh hưởng đến năng suất.
Bệnh thối nhũn ở su hào
Đây là một loại bệnh nguy hiểm bậc nhất trên cây trồng họ Cải.
Nguyên nhân: do nấm thối hạch và do vi khuẩn thối nhũn gây ra
Triệu chứng của bệnh:
Thối nhũn do nấm: vết bệnh ban đầu là những chấm nhỏ, mất màu sau đó nhũn ra. Bệnh gây thối từng lớp lá từ trên xuống dưới. Nếu gặp điều kiện mưa nhiều, vết bệnh sẽ được bao phủ thêm lớp tơ màu trắng, từ đó bốc mùi.
Thối nhũn do vi khuẩn: Biểu hiện dễ thấy là lá su hào héo rũ ban ngày nhưng lại tươi trở lại vào ban đêm. Bệnh làm thối củ từ trong ra ngoài gây mùi khó chịu
Cháy lá ở su hào
Cháy lá ở su hào là bệnh thường được phát hiện vào thời điểm gần thu hoạch. Chính vì vậy, ở giai đoạn này bà con không được chủ quan, vẫn phải tích cực quan sát, chăm sóc cây cẩn thận.
Nguyên nhân: vi khuẩn Xanthomonas campestris pv. Campestris
Biểu hiện: Vết bệnh màu vàng xuất hiện đầu tiên trên các mép lá của cây su hào, sau đó chuyển sang màu nâu nhạt. Khi vết bệnh lan rộng, cây sẽ bị héo, còi cọc; lá úa vàng, khô và rụng đi.
Bệnh đốm vòng ở su hào
Bệnh đốm vòng thường gây hại nhiều từ khi cây còn nhỏ, chưa phát triển đầy đủ.
Nguyên nhân: do nấm Alternaria brassicae gây ra.
Biểu hiện:
Bệnh xuất hiện ban đầu ở những lá giá phía trước, sau lan dần ra các lá phía sau.
Vết bệnh là những đốm nâu nhạt hoặc nâu đậm xuất hiện lấm tấm trên lá. Khi gặp thời tiết mưa nhiều, vết bệnh trở nặng tạo thành những vết bệnh dạng hình tròn, có nhiều vòng đồng tâm màu nâu nhạt hoặc nâu sẫm, xung quanh vết bệnh có thể có quầng vàng.
Trên vết bệnh hình thành một lớp mốc màu đen rất dễ phát hiện. Bệnh
OFREZH FARMING TỔNG HỢP VÀ RÚT KINH NGHIỆP TỪNG GIỜ
Comments